فسفر یکی از سه ماده مغذی ضروری گیاهان و محصولات کشاورزی است، که وجود آن برای رشد گیاه حیاتی است. همچنین نقش مهمی در فرآیند فتوسنتز دارد. وجود فسفر برای تأمین انرژی گیاهان و تولید RNA، DNA، آنزیم ها و پروتئین ها ضروری می باشد. همه موجودات زنده برای ساخت بافت های قوی به این عنصر حیاتی نیاز دارند. در گیاهان، فسفر به پردازش کربوهیدرات ها و قندها کمک می کند. گیاهان جوان جهت رشد اولیه بافت های گیاهی به مقادیر بالای فسفر نیاز دارند.اگر یک گیاه بالغ کمبود فسفر داشته باشد، ضعیف به نظر می رسد و رنگ خود را از دست می دهد. هنگامی که گیاهان بالغ به طور ناگهانی به رنگ آبی_سبز تیره متمایل می شوند، باید به کمبود فسفر مشکوک شوید. بدون وجود فسفر، گیاهان در نهایت کوتاه، نابالغ و فاقد رنگ به نظر می رسند.

فسفر چگونه تامین می شود؟

ذخایر غنی از نمک های فسفات در رسوبات اقیانوسی و سازه های سنگی وجود دارد. هنگامی که صخره‌ها، نمک‌ها را از طریق فرآیند هوازدگی آزاد می‌کنند، در سیستم آبی حل می‌شوند، که گیاهان قادر به جذب آنها خواهند بود.

شاید تعجب کنید که خاک کشاورزی اغلب فاقد فسفر است، چرا که صخره‌های هوازده شده فاقد فسفر هستند، در این شرایط ، افزودن فسفر به ترکیب کودها یا استفاده از کودهای فسفاته و یا مواد آلی غنی از فسفر مهم است.

استفاده از کمپوست:

افزودن کمپوست کهنه راهی عالی برای وارد کردن منابع غنی از فسفر به خاک باغ و بهبود تولید محصول می باشد. فعالیت میکروبی در تعامل با مواد حیوانی و گیاهی در حال پوسیده شدن، مقادیر زیادی فسفر را برای گیاه فراهم می کند

افزودن کمپوست ارگانیک به خاک ، به ساخت سیستم ریشه گیاهی سالم کمک می کند. ریشه های سالم گیاه دارای اسید فسفریک آلی طبیعی هستند، که به تجزیه ترکیبات کلسیم و فسفات به شکل قابل استفاده و محلول در آب کمک می کند. علاوه بر این، نوعی قارچ میکوریز معمولاً سیستم های ریشه ای سالم را احاطه می کند که در آن قارچ ، آنزیم های مهمی را در خاک آزاد می کند. این قارچ برای رشد و عملکرد متابولیک خود به فسفر نیاز دارد. درنتیجه آنزیم هایی آزاد می کند که به تجزیه فسفر و ترکیبات کلسیم کمک می کند، تا فسفر و کلسیم بیشتری در دسترس گیاهان قرار گیرد. لازم به ذکر است که گیاهان فقط از طریق ریشه می توانند فسفر دریافت کنند. برگ ها نمی توانند فسفر را جذب کنند. لذا سیستم ریشه ای قوی، جزء بسیار مهمی در جذب فسفر می باشد. یک گیاه سالم، به یک ریشه سیستمیک سالم نیاز دارد تا گیاه بتواند به اندازه کافی فسفر و کلسیم جذب کند و قوی بماند.

برای آنکه گیاهان قادر به دریافت فسفر مورد نیاز خود باشند، PH خاک باید مناسب باشد. خاک های بسیار اسیدی فسفر بیشتری نسبت به خاک های قلیایی دارند. زیرا ترکیبات اسیدی به تجزیه فسفر کمک می کنند. زمانی که خاک خیلی قلیایی باشد، مقدار زیادی کلسیم در خود جای می دهد. فسفر محلول به کلسیم متصل می شود و در نتیجه فسفر از دسترس گیاهان خارج می شود.

 طریقه اصلاح کمبود فسفر خاک

فسفر آلی یک منبع محدود است. دلایل زیادی وجود دارد که چرا تامین فسفر از مواد آلی با استفاده از مواد آلی نسبت به مواد غذایی تجاری حاوی فسفر مانند پودر استخوان ارجحیت دارد.

واضح است که اصلاح خاک با کمپوست طبیعی به صرفه تر است و فسفر ارگانیک را تولید می کند، که به راحتی جذب گیاه می شود. علاوه بر افزودن مواد آلی به خاک باغچه، ممکن است گاهی بخواهید سنگ فسفات یا پودر استخوان را برای افزایش سریع فسفر اضافه کنید (به طور مثال در زمان کاشت). این عمل باید با احتیاط انجام شود. افراط در آن، سبب می شود فسفر بیش از حد وارد منبع آب محلی شود. روان اب فسفر یک مشکل عمده آلودگی را تشکیل می دهد. لذا، بهتر است یک برنامه کودی منظم حاوی کودهای آلی فسفر همراه با مواد افزودنی محلول برای تامین فسر مورد نیاز گیاه تنظیم کنید.

علائم زیر نشان دهنده کمبود فسفر در گیاهان است:

گیاهان درست و به اندازه رشد نمی کنند، گل و میوه تولید نمی شود، سیستم ریشه ای بسیار ضعیف است و در نهایت رنگ گیاه شما بیش از حد سبز روشن یا کمی بنفش می شود.

با یک آزمایش ساده خاک ترجیحاً قبل از کاشت و استفاده از کود آلی یا معدنی، می توان میزان فسفر خاک را تعیین کنید. لازم به ذکر است سطح فسفر گیاهان از فصلی به فصل دیگر تغییر می کند، زیرا گیاهان شما فسفر خاک را مصرف می کنند که تولید محصول را تغییر می دهد.

به همین دلیل هوشمندانه است که هر روز به گیاه خود سر زده و به طور مرتب طبق برنامه دقیق مواد آلی مانند کود حیوانی و مواد گیاهی سبز را به خاک اضافه کنید. همانطور که این محصولات تجزیه می شوند، فسفر لازم را در خاک آزاد می کنند تا به رشد گیاهان کمک کند.

---