یکی از معیارهای تشخیص میوه خوب ، رنگ ان است که نقش بسزایی در بازار پسندی آن دارد. رنگ میوه بر اثر ایجاد رنگدانه در پوست آن ایجاد می شود. با ما همراه باشید تا شما را با مهمترین عوامل موثر در رنگ پذیری میوه ها آشنا کنیم

عوامل متعددی در رنگ پذیری میوه ها تاثیر دارند که می توان آنها را به دو دسته عوامل محیطی و فیزیولوژیکی تقسیم نمود:

 

1- عوامل محیطی :

فراهم بودن نور، دمای مناسب و شرایط محیطی مناسب با توجه به نیاز گیاه، نقش بسزایی در رنگ آوری میوه دارند. این عوامل را می توان بطور کلی به بخش های زیر تقسیم نمود:

 

الف - نور:

کمیت وطول موج نور،  مخصوصا طول موج های آبی- بنفش و ماورای بنفش(UVوUV-B ) نقش موثری در فعال نمودن رنگدانه آنتوسیانین و درنتیجه رنگ گیری میوه ها دارند. طول موج های دیگر تاثیر کمتری دارند که در این میان کمترین تاثیر مربوط به اشعه مادون قرمز می باشد که حتی دارای اثرات بازدارندگی در رنگ پذیری میوه ها دارد.

 

ب - دما:

هوای خنک مخصوصا ، شب های خنک تاثیر زیادی در فعال شدن رنگ دانه های قرمز و در نتیجه رنگ گیری میوه ها دارد. هرچند اثر مثبت دمای پائین چنانچه پس از آن با دمای بالا همراه گردد، به طور کامل خنثی می‌گردد. بسیاری از محققان معتقدند که یکی از دلایل اصلی افزایش رنگ  پذیری میوه ها در دمای پائین افزایش فعالیت آنزیم فنیل آلانینلیاز در دمای پائین می باشد.

 

ج - ازت :

ازت یکی از عناصری است که در اواخر فصل ، سبب بزرگ شدن سایز میوه و بهبود کیفیت رنگ آن می گردد. هرچند، افزایش میزان نیتروژن خاک و یا محلول پاشی میوه ها با ازت ، بخصوص اگر دیر هنگام انجام شود، اعث کاهش رنگ گیری میوه ها و تاخیر در رنگ گیری آنها می گردد. لذا از مصرف زیاد و بی موقع ازت باید اجتناب ورزید.

 

د - پتاسیم:

کودهای پتاس دار موجب افزایش رنگدانه آنتوسیانین شده و لذا  نه تنها باعث افزایش رنگ آوری در میوه ها می شوند، بلکه حتی قادرند اثرات منفی کود های ازته را خنثی نمایند. توصيه مي شود جهت رنگ پذیری میوه ها از اواسط مرداد ماه به بعد در دو نوبت از کودهای پتاس بالا بویژه همراه با اسید آمینه ، بصورت محلول پاشی پس از آبیاری بر روی میوه ها استفاده شود.

 

ک- كودهای ميكرو :

افزودن عناصر ميكرو بصورت كلات بخصوص آهن بویژه در خاك های آهكی ميوه های خوشرنگ تری را ایجاد می کند. تاثيرعنصر آهن بعلت اثر مستقيم در افزايش كلروفيل برگ، در آخر فصل رنگ پذيری ميوه را تسهيل مي کند. کلات روی هم اثر قابل توجهی در رنگ پذیری میوه ها دارد.

 

گ- هورمون های گیاهی:

استفاده از برخی از هورمون های گیاهی پس از برداشت می تواند سبب رنگ آوری میوه ها گردد.

 

ل- آبیاری:

کمبود و افزایش آب هردو باعث کاهش رنگ گیری میوه می گردند. تجربه شده در روزهای گرم، آبياری سطحی باغ باعث خنك شدن دمای باغ و درنتیجه تشديد در رنگ پذیری میوه می شود.

 

م - میزان اسیدیته خاک :

 بالا یا پایین بودن و نیز تغییر میزان اسیدیته خاک تاثیر زیادی در میزان رنگ آوری میوها دارد. مثلا می توان با بالا بردن  PH  خاک ، رنگ آوری میوه ها را بهبود بخشید.

 

2- عوامل فیزیولوژیکی:

از مهمترين فاكتورهای فیزیولوژیک که در رنگ پذيری ميوه ها موثر هستند، مي توان به موارد زير اشاره كرد :

 

الف-نوع رقم:

بعضی از ارقام میوه توانایی بالایی در تولید رنگدانه های مسئول رنگ آوری دارند. به طور مثال ارقام دیررس رنگ آوری کمتری نسبت به ارقام زود رس دارند. همچنین در واریته های پاکوتاه درختان میوه ، از آنجا که نور بیشتری به میوه ها می رسد، شرایط برای رنگ پذیری بیشتر آنها فراهم می گردد.

 

ب- اندازه و سن درخت:

به طور معمول رنگ آوری میوه های درختان بالغ و جوان بیشتر از درختان کهنسال وهمچنین  نهال های جوانی می باشد که تازه شروع به میوه دادن کرده اند. برای مثال هر چه سن درخت بیشتر باشد، نور کمتری به میوه ها رسیده و رنگ کمتری می گیرد .

 

ج- هرس و تنک کردن میوه:

نسبت میزان برگ به میوه، تراکم، سیستم هرس و تربیت درختان و... از عوامل مهم و موثر در رنگ آوری میوه هستند.  سر شاخه زنی، حذف شاخه های اضافه و هرس درست، مناسب و به موقع درختان میوه، سبب می شود میوه ها نور بیشتری دریافت کرده و یکدست رنگ پذیرند. همچنین حذف میوه های مشکل دار و کوچک از درخت، موجب می شود میوه های باقیمانده بهتر رنگ بگیرند.

 

ه-آفات و بیماری های گیاهی: آفات و بیماری های گیاهی سبب ضعف درخت و کاهش فتوسنتز در آن می شوند که بنوبه خود مانع از رنگ گرفتن میوه ها می شوند. از مهمترين آفات و امراض موثر در رنگ پذيری ميوه می توان به طغيان كنه قرمز اروپايی در سیب و بیماری پیچیدگی برگ در انگور  (Leaf roll)  اشاره نمود. بعنوان مثال در باغات سیبی كه كنه قرمز اروپايی طغيان مي كند ، برگها حالت سبزی خود را از دست داده و رنگ پذيری ميوه سیب نیز مختل مي شود.

---